Pek çok kişi yaşlandıkça mutluluğun azaldığını düşünür. Ancak bilimsel araştırmalar, bunun tam tersini söylüyor. İnsanlar yaşlandıkça, özellikle 50’li yaşlardan itibaren mutluluk seviyeleri yeniden artışa geçiyor. Peki, 80 yaşından sonra bu mutluluk devam ediyor mu? Yaşlılıkla birlikte gelen sağlık sorunları, kayıplar, hafıza problemleri ve diğer zorluklar, bu soruya dikkat çekiyor.
Stanford Üniversitesi’nden Laura Carstensen gibi uzmanlar, yaşlanmanın mutluluk üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyen bir araştırma yaptı. Carstensen’e göre, yaş ilerledikçe insanlar yaşamlarındaki önceliklerini yeniden gözden geçiriyor ve en değer verdikleri şeylere odaklanmaya başlıyor. Bu da hayata dair daha olumlu bir bakış açısı geliştirmelerine olanak tanıyor. Carstensen, bu durumu “olumlu etkiler” olarak tanımlıyor. Yaşlı bireyler, olumsuz haberlere veya olaylara kıyasla, olumlu olanlara daha fazla dikkat ediyor ve hayatın tatlı yönlerini daha çok fark ediyor.
Mutluluğun “U” eğrisi: Yaşlandıkça mutluluk artıyor
Jonathan Rauch’un The Happiness Curve adlı kitabı, insanların mutluluk seviyelerinin hayat boyu nasıl değiştiğini inceliyor. Araştırmalara göre mutluluk, bir “U” eğrisi şeklinde ilerliyor. İnsanlar, 20’li yaşlarında mutluluklarının zirvesine ulaşıyor. Ancak orta yaşlarda bu mutluluk düşüşe geçiyor ve genellikle 40’lı yaşlarda dip noktayı görüyor. Buna rağmen, 50’li yaşlardan itibaren mutluluk seviyesi tekrar yükselmeye başlıyor ve 70 yaşında zirveye ulaşıyor.
Peki, 80 yaşından sonra ne oluyor? Araştırmalar bu konuda farklı sonuçlar sunuyor. İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi’nin 2014 yılında yaptığı bir ankete göre, mutluluk 70 yaşında zirve yaptıktan sonra, 80 yaş ve sonrasında hafif bir düşüş gösteriyor. Ancak bu düşüş “hafif bir gerileme” olarak tanımlanıyor ve mutluluğun tamamen kaybolduğunu göstermiyor.
Diğer yandan, Gallup Dünya Anketi’nin 2010-2012 yılları arasında 160 ülkede yaptığı geniş çaplı bir araştırma, daha iyimser bir tablo sunuyor. Bu ankete göre, insanların mutluluk seviyesi 85 yaşına kadar düzenli bir şekilde artmaya devam ediyor. Özellikle ABD’de, 60 yaş ve üzerindeki bireyler, dünya genelinde mutluluk sıralamasında ilk 10’a giriyor.
Yaşlılıkta mutluluğu sürdürmenin sırları
80 yaş ve üzerindeki bireyler, yaşamlarındaki zorluklara rağmen nasıl mutlu kalabiliyor? Gayriresmî bir ankette, yaşlı bireylerin bu konuda kullandığı yöntemler dikkat çekiyor. İşte öne çıkan cevaplar:
- Kabullenme: Hayatı olduğu gibi kabul etmek, yaşlıların en sık kullandığı yöntemlerden biri. Bu durum hem stresi azaltıyor hem de hayatın tadını çıkarmayı kolaylaştırıyor.
- Anın tadını çıkarmak: Geçmişin pişmanlıkları veya geleceğin belirsizlikleri yerine, şu anki anın keyfini çıkarmak mutluluğu artırıyor.
- Doğayla bağ kurmak: Bahçede vakit geçirmek, kuşları izlemek veya evdeki bitkilerle ilgilenmek bile huzur verici olabiliyor.
- Minnettarlık: Hayattaki güzel şeylere odaklanmak ve bunlar için şükran duymak, zorluklara rağmen insanın olumlu bir ruh hali içinde kalmasını sağlıyor.
- Aile ve arkadaş desteği: Sosyal ilişkiler, yaşlılıkta mutluluğun en büyük kaynaklarından biri olarak öne çıkıyor.
- Yaratıcılık ve yeni hobiler: Hayatta her zaman yapmak isteyip de zaman bulunamayan şeylere odaklanmak, yaşam enerjisini artırıyor.
- Başkalarına yardım etmek: Yardımseverlik hem kişinin kendini değerli hissetmesine hem de mutluluğunun artmasına katkı sağlıyor.
Araştırmalar, 80 yaşından sonra mutluluğun devam ettiğini gösteriyor. Ancak bu mutluluk, büyük ölçüde bireylerin hayata yaklaşımı ve zorluklarla başa çıkma becerilerine bağlı. Uzmanlara göre, yaşlı bireylerin mutluluğu sürdürmesi için kabullenme, pozitif anlara odaklanma ve minnettarlık gibi yaklaşımlar kilit rol oynuyor.
Sonuç olarak, yaşlanma süreci zorluklarla dolu olsa da bu süreçte huzur ve mutluluk bulmak mümkün. 80 yaşını geçmiş olsanız bile, hayatın tadını çıkarmanın ve mutlu kalmanın yolları her zaman var.
(Kaynak: Meg Selis – psychologytoday.com)
