Çin’de 9. yüzyıla ait, üzerinde Türkçe metin yazılı bir ağaç çubuk bulundu. Prof. Dr. Erhan Aydın, Köktürk harfli yazının “Yiyeceği israf etme ki aç kalmayasın” mesajını taşıdığını belirtti.
Çinlilerin Şinjiang diye adlandırdığı Taklamakan Çölü’nün güneyindeki Hoten’de, çok sayıda Türk runik harfli metin bulundu. Bu metinler arasında kitap boyutunda olan Irk Bitig dışında, pek çok yazma parçası da elde edildi. Ayrıca, Çin sınırları içerisinde kâğıt dışında; taş, kaya ve çeşitli nesneler üzerine yazılmış metinler de bulunuyor. Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aydın, Hoten’de bulunmuş Köktürk harfli ağaç çubuktaki Türkçe metni şu şekilde okudu: “Aş(ın) kıymetini bil! (anla!). Bu yüzden tok az imiş.”
Prof. Aydın, metne ilişkin detayları TRT Haber’e anlattı ve yazı hakkında şu bilgileri verdi:
“Bu çubuğu 2007’de Pekin Milli Kütüphanesi satın aldı. Çubuk, bugün BX 3-95 envanter numarası ile muhafaza ediliyor. Ağaç parçasında 16 işaret mevcut. Bunlardan en sondaki üst üste konmuş iki nokta dışındakiler ses karşılığı olan harflerdir. Üst üste konmuş iki nokta ise Eski Türkçe yazıtlarda, kelime ayırıcı ya da cümle sonlarına konan bir işaret olarak biliniyor. Bu da aynı yazım geleneğinin devam ettiğini gösteriyor.
Bu metinde anlatılmak istenen, ‘Yiyeceği israf etme ki aç kalmayasın!’ benzeri bir özlü ifadeden başka bir şey değildir. Ağaç parçasında herhangi bir tarih bulunmuyor. Ancak kuvvetle muhtemel 9. yüzyıldan kalma olduğunu söyleyebiliriz. Bu metni 2013 yılında Pekin Milli Kütüphanesi’nde sergide gördüm ve fotoğraflarını aldım. 10 yıldır bu metnin nasıl okunması gerektiği üzerine düşünüyorum.”
